Ενημέρωση για τις διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης

Όσφρηση  είναι  ουσιαστικά  η  αντίληψη  της  οσμής  από  την  μύτη, γεύση  είναι  η  αντίληψη  από  την  γλώσσα  αδρά του  γλυκού,  ξινού,  αλμυρού  πικρού (και προσφάτως του ‘umami’) ενώ με τον όρο άρωμα αναφερόμαστε στον    συνδυασμό  γεύσης, όσφρησης  και  τριδυμικού  ερεθισμού.

Η  όσφρηση  αν  και   ανήκει  στις  αρχέγονες  αισθήσεις  παραμένει  λίγο  ως  πολύ  μία  κατεξοχήν  παραμελημένη  αίσθηση.  Σε  όλα  τα  στάδια  της  εξέλιξης,  από  τις  πιο  απλές  και  πρωτόγονες  μορφές  ζωής,  η  οσφρητική  λειτουργία  ακόμη  και  στην  πιο  υπανάπτυκτη  μορφή  της  είναι  εκείνη  η  οποία  θα  προειδοποιήσει  άμεσα  για  μία  αλλαγή  στο  γειτονικό  PH  και  κατ’επέκταση  για  ένα  τυχόν  εχθρικό  περιβάλλον.  Αν  και  τα  θηλαστικά  όπως  και  άλλες  ζωικές  μορφές  ζωής  βασίζουν  σε  μεγάλο  βαθμό  την  επιβίωσή  τους  στην  όσφρηση,  στον  άνθρωπο  έχει  υπερκεραστεί  από  τις  άλλες  αισθήσεις  και  τις  δεξιότητες  που  έχουν  αναπτυχθεί.  Αυτός  είναι  ο  λόγος  που  οι  διαταραχές  της  γεύσης  και  της  όσφρησης  στην  συντριπτική  τους  πλειοψηφία  παραβλέπονται  από  τους  κλινικούς  ιατρούς  οι  οποίοι  κατά  την  γενική  τους  ομολογία  θεωρούν  ότι  αποτελούν  ήσσονος  σημασίας  διαταραχές,  όχι  ιδιαίτερα  απαραίτητες  παρά  μόνο  σε  μία  μικρή,  περιορισμένη  μειοψηφία  ατόμων.

Οι  οσφρητικές  διαταραχές  ανεξαρτήτου  αιτιολογίας  χαρακτηρίζονται  ως  ‘-οσμίες’  (πχ υποσμία, κακοσμία, ανοσμία κτλ) και  μπορούν  να  προκληθούν  από  :

  1. Mηχανική  απόφραξη  της  μύτης  :  Εισπνευστικού  τύπου  διαταραχές  ή  διαταραχές  αγωγιμότητας.
  2. Βλάβη  των  νεύρων  ή  των  κεντρικότερων  νευρικών  δομών  του  Κεντρικού  Νευρικού  Συστήματος  :  Κεντρικού  τύπου  διαταραχές.
  3. Καταστροφή  του  οσφρητικού  νευροεπιθηλίου  ανεξαρτήτου  αιτιολογίας  :  Aισθητικού  ή  αισθητηριακού  τύπου  διαταραχές.

Στην αιτιολογία τους περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων λοιμώξεις, κακώσεις, όγκοι, βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος, γενικές παθήσεις, χρήση φαρμάκων, έκθεση σε τοξικές ουσίες, μετεγχειρητικές καταστάσεις, διαταραχές λόγω γήρατος συγγενή αίτια και ψυχιατρικές νόσοι.

Η αιτιολογία  της  οσφρητικής - γευστικής διαταραχής και η έγκαιρη διάγνωσή της αποτελεί  τον  κυριώτερο  παράγοντα  για  την  μετέπειτα  πρόγνωσή  της. Σήμερα υπάρχουν εξειδικευμένες εξετάσεις (οσφρητικά tests, δοκιμασίες γεύσης) με την βοήθεια των οποίων μπορεί να γίνει αναλυτικός έλεγχος της οσφρητικής και γευστικής λειτουργίας ώστε εγκαίρως να διαπιστωθεί η ύπαρξη κάποιας διαταραχής και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.